Stalkaars ​/​ mullein

Stalkaars ​/​ mullein

Op zonnige dagen kan men overal in de Lage Landen de bloemen van de stalkaars  ( Verbascum Densiflorum ) oogsten. Deze soms behoorlijk hoog opgroeiende plant met zijn kenmerkende gele bloemen groeit overal langs wegen​,​ bosranden​,​ dijken​,​ langs spoorwegen en op alle vaak ongewerkte veldjes. Het hoort bij de familie van de Helmkruid. Al zeer lang worden de planten van deze familie voor medische doeleinden zowel uit- als inwendig gebruikt. Niet alleen de stalkaars maar ook de keizerskaars ( verbascum phlomoides)​,​ de koningskaars (verbascum thapsus)​,​ maar ook de zwarte toorts ( verbascum nigrum).  Vooral bij reuma en hoest werden de planten ingezet. Er wordt ook kruidenthee mee gezet en badwater geurig en verzachtend gemaakt. De stalkaars groeit op veel plekken in Europa en Klein-Azië.  Maar ook in vele tuinen en op veel erven van boerderijen is de plant te vinden. De plant houdt wel van zon. In het wild zie je hem ook vaak in zonnige duinen en hellingen langs rivierdalen. AANPLANTEN Zaai hem trouwens zelf uit. Oogst een uitgebloeide stalkaars​,​ er zitten wel 60.00 zaden in een bloemstengel.  Strooi die uit op alle plekken ( ook de natuur op liefst onbewerkte terreinen​,​ langs bosranden een zo) waar je deze bloem wilt laten groeien. Omdat ze wel hoog kunnen uitgroeien niet ergens vooraan. Trouwens deze tweejarige plant vormt het eerste jaar een rozet van bladeren op de grond en pas het tweede jaar vormt het de bloemstengels. Het eerste jaar valt de plant niet echt op​,​ dus laat hem vooral dan staan om het volgende jaar er van te kunnen genieten. Uitzaaien het liefst in april – mei. Dan kan je de plant het volgende jaar pas zien bloeien. INHOUDSSTOFFEN en MEDISCH GEBRUIK Alle hier groeiende verbascum-soorten hebben ongeveer dezelfde inhoudsstoffen. Het blad bevat Iridoid-glykoside als Aucubine​,​ slijmstoffen en flavomoiden als Diosmine en Saponine. Het blad werd voor dezelfde medische problemen als de (gedroogde) bloemen​,​ maar vooral bij bronchitis en andere ademhalingsproblemen  gebruikt.  Uitwendig bij sommige vormen van huidontstekingen. Het wordt gebruikt bij problemen van de luchtwegen​,​ griepachtige ontstekingen en nog veel meer aandoeningen zoals aan blaas​,​ nieren​,​ bij rheuma en z0. Alle Verbascum​/​…kaars-soorten zijn breed te gebruiken. De plant werd vroeger veel ook geteeld ( ook de koningskaars) om textiel geel te kleuren.  De uitgebloeide bloemstengels werden vroeger in pek​,​ vet of hars gedompeld om als fakkel dienst te doen. (Trouwens een heel ander gebruik: de bladeren van verbascum soorten werden vroeger gebruikt als toiletpapier) GEBRUIK OP JE TERREIN  Laat een aantal uitgebloeide bloemstengels van de stalkaars de winter over staan. Dat kun je ook doen met de zaadstengels van koning- en keizers kaars en natuurlijk ook van de zwarte toorts. Net als bijvoorbeeld kaardebollen zijn de ideale plekken voor insecten om te overwinteren. En je bevordert zo de natuurlijk bestrijding.  RECEPT Uit de bloemen wordt men olie gearomatiseerde olie gemaakt​,​ die niet alleen voor salades lekker is ​,​ maar ook wordt gebruikt om in te smeren voor verlichting bij reuma en eczeem. Verse bloemen kan men ook als smaakvolle garnering in salades gebruiken​,​ maar vaak samen met andere kruiden worden ze in bloemen-kruidenboter maar ook in kruiden-kwarksaus gebruikt. Voor alle gebruik verzamel mooie gele bloemen op een warmen zonnige dag en laat ze rustig aandrogen. Dat blijven ze geel en geurig. Droog je ze te snel of bij een te hoge temperatuur dan worden ze bruin en geuren nauwelijks meer. Het blad van alle verbascum-soorten werd en wordt ook verzameld en gedroogd om er een soort kruiden-tabak mee te maken.